Z okazji obchodzonego 29 września Światowego Dnia Serca sieć stacji dializ DaVita przypomina, by pacjenci, szczególnie z chorobami nerek, regularnie sprawdzali formę swoich serc. Dwie najczęstsze przyczyny niewydolności nerek wymagającej dializoterapii to cukrzyca i nadciśnienie tętnicze.
Na nadciśnienie tętnicze choruje 1 na 3 dorosłych Polaków. O nadciśnieniu mówimy, kiedy ciśnienie skurczowe przekracza lub jest równe wartości 140 mmHg oraz/lub ciśnienie rozkurczowe przekracza lub jest równe wartości 90 mmHg, ale optymalne wartości to <130/85 mmHg. Nieleczone nadciśnienie tętnicze uszkadza naczynia krwionośne, które przenoszą krew w całym organizmie, do wszystkich organów, w tym nerek.
– Podstawą prawidłowego działania nerek jest adekwatny przepływ krwi. Jeśli przez nerki nie będzie przepływać dostateczna ilość krwi pod właściwym ciśnieniem, to może nastąpić pogorszenie czynności tego narządu. U pacjenta, który leczy się z powodu chorób układu krążenia, może rozwinąć się wtórnie dysfunkcja a potem nawet niewydolność nerek – mówi dr hab. n. med. Szymon Brzósko, nefrolog, dyrektor medyczny DaVita Polska.
Powstał nawet termin „zespół sercowo-nerkowy” (CRS, cardio-renal syndrome), aby podkreślić zdefiniowane współwystępowanie zaburzeń funkcji serca i nerek oraz wzajemne ich oddziaływanie. Serce i nerki odgrywają naczelną rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu, czyli wewnętrznej równowagi płynów ustrojowych. Nagłe pogorszenie funkcji serca lub naczyń krwionośnych może skutkować pogorszeniem funkcji nerek i odwrotnie.
W szczegółach wyjaśnia to dyrektor medyczny DaVita Polska: – Wśród polskich seniorów na nadciśnienie tętnicze cierpi nawet 60–80 proc. W codziennej opiece nad pacjentami dializowanymi, których większość stanowią osoby starsze, obserwujemy, że jest to jedna z najczęstszych chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego w stacjach dializ, oceniamy chorych całościowo, holistycznie, uwzględniając stan układu krążenia. Na bieżąco i regularnie oceniamy ciśnienie tętnicze, weryfikujemy dawki i przyjmowane lek przeciwnadciśnieniowe, wyniki badań dodatkowych pacjentów, by precyzyjnie dostosować parametry leczenia dializami.
Szczególnie narażone na niewydolność nerek, obok pacjentów z nadciśnieniem tętniczym lub chorobą wieńcową, są osoby z cukrzycą. Zbyt wysoki poziom glukozy w osoczu krwi uszkadza naczynia krwionośne małe (mikroangiopatia cukrzycowa) i duże (makroangiopatia), co nasila rozwój i przebieg nadciśnienia tętniczego. W mechanizmie błędnego koła cukrzyca i nadciśnienie tętnicze przyspieszają uszkodzenie nerek.
– Doświadczenie kliniczne oraz dane z dużych badań pokazują, że nadciśnienie tętnicze oraz inne choroby serca i przewlekła choroba nerek są bardzo często następstwem podstępnej, ale znanej choroby – cukrzycy. Dlatego apeluję, by Polacy ze szczególną uważnością dbali o nerki, serce, kontrolowali stężenie glukozy we krwi oraz, gdy jest taka potrzeba, konsultowali się z lekarzem. Szczególnie, że obecnie jesteśmy świadkami przełomu w możliwościach terapeutycznych przewlekłej choroby nerek zapobiegających ich niewydolności, mam na myśli nowe, niezwykle skuteczne leki blokujące kontransporter sodowo glukozowy 2 (inhibitory SGLT-2) – dodaje doc. Szymon Brzósko.
Szacuje się, że na choroby nerek cierpi na świecie ok. 700 mln ludzi, w Polsce może to być aż 4,5 mln osób. Wiele z nich może nie być świadomych problemu do momentu, w którym stan ich zdrowia jest na tyle poważny, że wymaga leczenia nerkozastępczego w postaci dializoterapii lub przeszczepienia nerki.