Rak nerki – przyczyny, objawy, leczenie

Rak nerki powstaje, gdy prawidłowe komórki w nerce zmieniają się w komórki nieprawidłowe i rozrastają się w sposób niekontrolowany. Najczęstszą postacią raka nerki u dorosłych jest rak nerkowokomórkowy (RCC), stanowi około 80-85% guzów nerki. Raki powstające w miedniczce nerkowej, stanowią około 8%, podczas gdy inne, rzadkie guzy, stanowią resztę.

Gdzie i kto najczęściej choruje na raka nerki?

Częstość występowania raka nerki różni się znacznie w zależności od regionu, przy czym najwyższe wskaźniki obserwuje się w Czechach i Ameryce Północnej. W 2018 roku odnotowano ponad 400 tysięcy nowych przypadków raka nerki na całym świecie. Występuje on 2 razy częściej u mężczyzn, a średni wiek chorego w momencie rozpoznania wynosi 64 lata.

Co zwiększa ryzyko raka nerki?

Wiele czynników. Do najważniejszych z nich należą: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, otyłość, nabyte torbiele nerek, dializoterapia, leki przeciwbólowe, ekspozycja zawodowa na związki toksyczne, takie jak kadm, azbest i produkty uboczne ropy naftowej, określone czynniki genetyczne.

Rak nerki - objawy

W początkowym etapie rozwoju raka nerki, kiedy jego wymiary są nieduże, nie występują żadne objawy. Kiedy guz wzrasta i zaczyna rozprzestrzeniać się poza nerkę, mogą występować:

• krew w moczu,
• ból po jednej lub obu stronach dolnej części pleców, tj. w okolicach lędźwiowych,
• guz wyczuwalny w przez powłoki brzuszne lub z boku pleców.
• utrata wagi.

Jeśli masz takie objawy, powinieneś zostać zbadany przez lekarza.

Zapamiętaj – rak nerki zazwyczaj nie daje widocznych objawów, zwłaszcza we wczesnych stadiach. W rezultacie rak może nie zostać wykryty dopóki nie będzie zaawansowany.

Rak nerki – jak się wykrywa?

Najczęściej przypadkowo, podczas badań obrazowych jamy brzusznej takich jak: USG, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Większość ludzi dowiaduje się, że ma raka nerki po przeprowadzeniu badania obrazowego w związku z niepowiązanymi objawami. Na przykład zlecone z powodu bólu brzucha USG może uwidocznić guza w nerce.

W przeciwieństwie do innych nowotworów, biopsja nie zawsze jest potrzebna, aby mieć pewność co do rozpoznania raka nerki. Diagnoza może być postawiona na podstawie wyglądu guza w obrazie tomografii komputerowej. Później jest ona potwierdzana, gdy guz lub cała nerka są usuwane podczas operacji.

Kiedy rak zostanie zdiagnozowany, kolejnym krokiem jest określenie jego stadium. Stopień zaawansowania nowotworu określa się na podstawie jego rozmiaru, agresywności i rozprzestrzeniania się, np. do pobliskich węzłów chłonnych, naczyń krwionośnych lub tkanki otaczającej nerkę. Określenie stopnia zaawansowania nowotworu pomaga ukierunkować leczenie i może pomóc przewidzieć długoterminowe perspektywy.

Stopnie zaawansowania raka nerki wahają się od I, co oznacza, że guz jest mniejszy niż 7 cm i nie rozprzestrzenił się poza nerkę, do stopnia IV, co oznacza, że guz rozprzestrzenił się poza zewnętrzne warstwy nerki lub do węzłów chłonnych czy innych narządów.

Raka nerki - leczenie

Właściwe leczenie będzie w dużej mierze zależało od stadium zaawansowania nowotworu. Osoby z rakiem nerki często poddawane są jednej lub obu z następujących metod leczenia:

• operacja - kiedy rak jest ograniczony do nerki, zwykle leczy się go operacyjnie, mając na celu usunięcie całego guza. Może to obejmować usunięcie całej nerki lub jej części. Decyzja o tym, jaki fragment narządu należy usunąć zależy od różnych czynników, w tym od tego, jak dobrze funkcjonuje druga nerka i jak duży jest guz. Jeśli masz wiele guzów lub Twój guz jest duży lub zlokalizowany centralnie w obrębie nerki, może być konieczne całkowite usunięcie nerki, zwłaszcza jeśli Twoja druga nerka pracuje normalnie. "Nefrektomia radykalna" to termin medyczny oznaczający operację usunięcia całej nerki wraz z otaczającymi ją tkankami. Większość ludzi może normalnie żyć mając tylko jedną nerkę. W innych sytuacjach lub jeśli Twoje nerki nie pracują prawidłowo, lepszym rozwiązaniem może być usunięcie części nerki. W niektórych przypadkach operacja może pomóc nawet wtedy, gdy nowotwór rozprzestrzenił się już do innych narządów, np. wątroby;
• leczenie farmakologiczne - w leczeniu raka nerki można również stosować różne leki, zwłaszcza jeśli nie można go usunąć lub jeśli istnieją dowody na to, że doszło do jego rozprzestrzenienia. Może to obejmować:

1.Terapię celowaną lekami, które blokują określone naczynia krwionośne lub białka w organizmie biorące udział we wzroście nowotworu.

2. Immunoterapię - jest to termin w odniesieniu do leków, które współpracują z układem odpornościowym w celu zahamowania wzrostu nowotworu.

Niektóre z tych leków są dostępne w postaci tabletek, podczas gdy inne są podawane dożylnie

Co dzieje się po leczeniu raka nerki?

Po leczeniu będziesz co jakiś czas poddawany badaniom kontrolnym, aby sprawdzić, czy rak nie powrócił. Badania kontrolne obejmują konsultację lekarską, badania laboratoryjne i obrazowe. W zależności od stopnia zaawansowania raka, badania te są zalecane co 6 do 12 miesięcy przez co najmniej pięć lat.

Jeśli rak powróci lub się rozprzestrzeni, możesz być poddany kolejnej operacji lub leczeniu farmakologicznemu.

Co jeszcze powinienem zrobić?

Ważne jest, aby przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza dotyczących diagnostyki i leczenia. Ważne jest również, aby porozmawiać z lekarzem o wszelkich skutkach ubocznych lub problemach, które wystąpią podczas leczenia.

Leczenie raka nerki wiąże się z dokonywaniem wielu wyborów, takich jak rodzaj operacji lub lek, który należy przyjmować. Zawsze informuj swoich lekarzy i pielęgniarki o swoich odczuciach dotyczących danego leczenia. Za każdym razem, gdy proponuje Ci się leczenie, zapytaj:

• Jakie są korzyści z tego leczenia? Czy może ono pomóc mi żyć dłużej?
• Czy zmniejszy ono lub zapobiegnie objawom?
• Jakie są minusy tego leczenia?
• Czy są inne opcje oprócz tego leczenia?
• Co się stanie, jeśli nie podejmę tego leczenia?

Życzymy zdrowia!

Autor: Marta Serwańska-Świętek, Z-ca Dyrektora Medycznego DaVita