Opiekujesz się osobą chorą na nerki? A kiedy ostatni raz badałeś swoje?

W Polsce rzadko badamy nerki. Nie wiemy, w jakiej są kondycji, bo nie dokuczają nam jak serce czy żołądek, więc o nich zapominamy. Często też nie zdajemy sobie sprawy, jak ważną pracę nieprzerwanie dla nas wykonują i co wydarzy się, kiedy zmęczone czy schorowane w końcu zastrajkują. Niestety, taką wiedzę zdobywają dopiero pacjenci stacji dializ lub osoby oczekujące na przeszczepienie nerki. Przypomnijmy sobie o nerkach zdecydowanie wcześniej. 

Mały wielki narząd

Nerki są parzystym, relatywnie małym i skromnym narządem (ważą od 120 do 170 g, a ich długość wynosi 10-11 cm), niewiele wymagającym od naszej diety, stylu życia czy entuzjazmu do badań profilaktycznych. Troska o nie powinna być jednak systematyczna. Przepływa przez nie bowiem bardzo dużo, bo aż 25% przepompowanej przez serce krwi. To pokazuje, jak ważną rolę odgrywają te dwa małe narządy w naszym ustroju. Nerki pracują jak filtr w dużym akwarium: oczyszczają nasz organizm usuwając zbędne produkty przemiany materii. Dbają o prawidłową ilość wody i minerałów w naszym organizmie oraz o stabilne pH.    

Gdy nerki zachorują

Choroby nerek występują częściej niż się powszechnie uważa. Na nerki można zachorować w każdym wieku, tylko przyczyny chorób są odmienne dla osób z różnych grup wiekowych. Nerki starzeją się razem z nami. Twardnienie kłębuszków nerkowych rozpoczyna się po 40-tym roku życia i postępuje w różnym tempie, w zależności od tego, jak dbamy o nerki. 

Większość chorób nerek przebiega podstępnie, przez długi czas nie dając objawów, np. bólu. Dlatego choroby nerek rozpoznawane są zdecydowanie za późno, kiedy możliwości terapeutycznych jest już niewiele. Nadal wiele osób i w Polsce i na świecie nie wie, że choruje na nerki, bo nie obserwuje u siebie żadnych objawów. Co dziesiąty Polak ma w różnym stopniu uszkodzone nerki, o czym warto pamiętać, aby skutecznie się z problemem rozprawić.

Co zrobić, by zachować nerki w dobrej kondycji

Wystarczy jedno dobre postanowienie. Każdego roku, w drugi czwartek marca obchodzimy Światowy Dzień Nerek. Jest to doskonała okazja do wykonania nerkowych badań przesiewowych.  

Najprostszym sposobem sprawdzenia zdrowia naszych nerek jest dostępne dla wszystkich badanie ogólne moczu i oznaczenie kreatyniny we krwi. Na podstawie wartości kreatyniny, wieku oraz płci wyliczamy współczynnik filtracji kłębuszkowej, tzw. GFR (glomerular filtration rate), który informuje nas o stanie zdrowia nerek. Również USG może zobrazować istotne nieprawidłowości układu moczowego. Takie badania wystarczą, by uniknąć poważnych schorzeń nerek. To jakie masz plany na drugi czwartek marca? 

Autor: Marta Serwańska-Świętek, Zastępca Dyrektora Medycznego DaVita Polska