Podczas hemodializy oczyszcza się krew pacjenta ze zbędnych produktów materii, tzw. toksyn mocznicowych, które kumulują się z powodu braku funkcji nerek. Aby zabieg hemodializy przebiegał sprawnie i był skuteczny musi być możliwość pobierania zwykle powyżej 300 ml krwi pacjenta w ciągu minuty. Nie jest to możliwe z wykorzystaniem żył powierzchownych kończyn. W tym celu używa się przetoki tętniczo-żylnej lub cewnika naczyniowego potocznie nazywanych dostępem naczyniowym.

Przetoka tętniczo-żylna musi być przygotowana z kilkutygodniowym wyprzedzeniem zanim będzie gotowa do użycia. Tworzy się ją podczas niewielkiego zabiegu chirurgicznego, podczas którego lekarz łączy żyłę i tętnicę kończyny górnej. W efekcie przez żyłę przepływa więcej krwi i po 4-6 tygodniach można, nakłuwając ją specjalną igłą, wykorzystywać do zabiegów hemodializy. Przetoka tętniczo-żylna jest najlepszą i najbezpieczniejszą formą dostępu naczyniowego do hemodializy.

Cewnik naczyniowy jest wykonany ze sztucznego materiału i jest wprowadzany do dużego naczynia żylnego w szyi lub udzie. Może być użyty natychmiast po założeniu, ale niestety jego użytkowanie jest obarczone większym ryzykiem zakażenia, sepsy i niewystarczającego przepływu krwi.