Dializa otrzewnowa polega na usuwaniu toksyn mocznicowych przez błonę otrzewnową, która wyściela jamę brzuszną (otrzewnową) i znajdujące się w niej narządy. Do jamy brzusznej (przez wcześniej wszczepiony przez chirurga nieduży cewnik) wprowadza się specjalny płyn, tzw. dializat.

Płyn ma tak dobrany skład chemiczny, aby przenikały do niego z krwi substancje, które powinny być usunięte (np. mocznik, potas, fosforany) i jednocześnie, aby z płynu do krwi wchłaniały się substancje potrzebne do wyrównania kwasicy metabolicznej. Dializat zawiera też substancje, dzięki którym uzyskuje się odpowiednie odwodnienie chorego.

Pacjent samodzielnie wpuszcza i wypuszcza płyn 3-5 razy na dobę lub korzysta ze specjalnego aparatu, tzw. cyklera. Cykler jest programowany tak, aby 4- 8 razy w ciągu nocy, podczas snu, wymienić płyn dializacyjny, co trwa od 8 do 10 godzin. Rano pacjent odłącza aparat, zamyka cewnik zatyczką i funkcjonuje bez dodatkowych obciążeń.

Dializę otrzewnową wykonuje się codziennie – ręcznie w dzień lub w nocy z użyciem cyklera.

O tym, która metoda leczenia jest najwłaściwsza, decyduje lekarz z pacjentem po omówieniu wszystkich plusów i minusów każdej z metod w jego przypadku.